Dienbien.gov.vn - Trong năm 2017, tỉnh Điện Biên đã thực hiện tốt công tác truyền thông và có sự phối hợp, lồng ghép trong hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại địa phương, ban, ngành. Đồng thời công tác can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV, đặc biệt, chương trình cấp phát bao cao su và chương trình điều trị bằng thuốc Methadone được triển khai thực hiện tích cực, hiệu quả tại các huyện, thị xã, thành phố; công tác tư vấn, xét nghiệm, chăm sóc hỗ trợ điều trị kháng vi rút HIV (ARV) và điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đạt hiệu quả cao cả về số lượng và chất lượng; công tác theo dõi, quản lý chương trình được thực hiện theo quy định của Bộ Y tế, góp phần hỗ trợ xây dựng và triển khai có hiệu quả các dự án phòng, chống HIV/AIDS tại trên địa bàn.
Cán bộ, công nhân viên chức, học sinh trên địa bàn TP. Điện Biên Phủ diễu hành cổ động hưởng ứng “Tháng hành động Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS”.
Theo thống kê, tính đến 15/11/2017 trên địa bàn tỉnh có lũy tích trên 7.000 trường hợp nhiễm HIV, trong đó đã phát hiện thêm 256 trường hợp nhiễm HIV mới (giảm 183 trường hợp so với năm 2016). HIV lây nhiễm chủ yếu là do tiêm chích không an toàn, tiếp đến là đường tình dục không an toàn; tỷ lệ lây nhiễm HIV theo đường tình dục có xu hướng gia tăng và lứa tuổi lây nhiễm cao là từ 20 đến 39 tuổi (chiếm 74%).
Trước thực trạng đó, UBND tỉnh Điện Biên đã ban hành nhiều văn bản nhằm chỉ đạo, đôn đốc các cấp, các ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh triển khai các nhiệm vụ sát với tình hình thực tế; trong đó tập trung vào các nội dung như: đẩy mạnh công tác truyền thông bằng nhiều hình thức; tích cực thực hiện công tác can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV và công tác tư vấn, xét nghiệm, chăm sóc, hỗ trợ điều trị kháng vi rút HIV; điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con...
Đại biểu tham quan việc sử dụng ứng dụng phần mềm tích hợp khám, chữa bệnh cho người nhiễm HIV bằng BHYT tại Trung tâm Y tế huyện Tuần Giáo.
Kết quả, trong công tác giám sát dịch HIV/AIDS và tư vấn xét nghiệm tự nguyện, thực hiện Mục tiêu 90-90-90, UBND tỉnh đã chỉ đạo Ngành Y tế mở rộng màng lưới dịch vụ xét nghiệm trên địa bàn tỉnh; triển khai mô hình xét nghiệm không chuyên do y tế thôn bản thực hiện; xét nghiệm sàng lọc HIV bằng 3 test nhanh tại cộng đồng và đặc biệt việc mở rộng các phòng xét nghiệm khẳng định tại 9 huyện, thị xã; xét nghiệm sàng lọc HIV tại 104 xã. Tính đến tháng 11/2017 đã thực hiện 41.884/20.500 mẫu giám sát phát hiện (đạt 204,3% chỉ tiêu kế hoạch); sau hai năm thực hiện toàn tỉnh đã xét nghiệm trên 52.320 mẫu sàng lọc HIV; trong đó đã xét nghiệm cho trên 107.447 lượt mẫu xét nghiệm cho các đối tượng có nguy cơ cao về lây truyền HIV, đạt trên 95% số đối tượng có nguy cơ cao được xét nghiệm HIV. Triển khai mới 06 phòng xét nghiệm chẩn đoán HIV dương tính tuyến huyện được Bộ Y tế cấp chứng nhận đủ điều kiện khẳng định HIV. Hiện nay, toàn tỉnh đã có 09/10 huyện thị có phòng xét nghiệm khẳng định HIV.
Cũng trong năm 2017, các đơn vị chức năng tiếp tục duy trì hoạt động can thiệp giảm hại trên địa bàn 129/130 xã, phường với 666.880 chiếc bơm kim tiêm, 110.733 bao cao su được cấp phát. Bên cạnh đó, công tác điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone cũng thường xuyên được quan tâm và triển khai thực hiện hiệu quả. Đặc biệt là công tác truyền thông, tuyên truyền về điều trị các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone; quan tâm đầu tư nguồn lực về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực và kinh phí để thực hiện chỉ tiêu được giao. Tính đến thời điểm hiện tại tỉnh Điện Biên có 8 cơ sở điều trị và 29 cơ sở cấp phát thuốc Methadone. Các cơ sở điều trị, cơ sở cấp phát thuốc Methadone được triển khai gắn với hoạt động của các Y tế công lập và các trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội tỉnh, huyện. Kết quả đến thời điểm này số bệnh nhân đang điều trị là 2.741 bệnh nhân, đạt tỷ lệ 62,3 % so với kế hoạch của Thủ tướng Chính phủ giao.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành có liên quan tập trung thực hiện công tác hỗ trợ điều trị HIV/AIDS và dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Với sự nỗ lực của các sở, ngành, đến nay 100% cơ sở điều trị HIV/AIDS gắn với hoạt động của khoa khám bệnh của các bệnh viện tỉnh, huyện; thực hiện khám chữa bệnh theo quy trình của bệnh viện. Số bệnh nhân hiện đang quản lý và điều trị tại 10 phòng khám ngoại trú trên địa bàn tỉnh đến 20/11/2017 là trên 3.000 người. Sàng lọc lao 2.978 bệnh nhân, điều trị INH mới cho 621 bệnh nhân, xét nghiệm tải lượng virut cho 1.101 bệnh nhân điều trị ARV, trong đó số có kết quả xét nghiệm tải lượng virut dưới ngưỡng (<1000 bản sao/ml) là 1.020 người (Đạt tỷ lệ 92,6%). Đồng thời, đến thời điểm hiện tại đã xét nghiệm HIV cho trên 9.600 phụ nữ mang thai (đạt 80,3% kế hoạch); điều trị dự phòng lây truyền mẹ con cho 37 phụ nữ mang thai nhiễm HIV (trong đó 04 ca nhiễm mới và 33 ca nhiễm HIV từ trước).
Tuy vậy, việc thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch trong năm qua vẫn còn một số tồn tại, khó khăn, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại địa phương như: vẫn còn tình trạng mặc cảm, kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS; một số tệ nạn xã hội như sử dụng ma túy, mại dâm vẫn còn phổ biến gây khó khăn trong công tác quản lý, tư vấn, điều trại và là nguy cơ trực tiếp làm lây nhiễm HIV trong cộng đồng. Bên cạnh đó, tổng số kinh phí được sử dụng trong năm 2017 là trên 41 tỷ đồng, ngân sách địa phương hỗ trợ chương trình Methadone 6 tỷ đồng. Song theo Đề án đảm bảo tài chính kinh phí hoạt động phòng chống HIV/AIDS năm 2017 là trên 63 tỷ đồng, như vậy còn thiếu trên 22 tỷ đồng.
Trước những khó khăn trên, để công tác phòng chống AIDS đạt hiệu quả; đồng thời nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi cho toàn thể cộng đồng, về quan điểm, các chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước về chương trình phòng, chống HIV/AIDS, tỉnh Điện Biên tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, trong đó đặc biệt ưu tiên tuyên truyền trực tiếp cho các nhóm có nguy cơ lây nhiễm HIV và người nhiễm HIV; tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền kiến thức, thực hành dự phòng lây nhiễm HIV; vai trò hiệu quả trong điều trị ARV, dự phòng lây truyền mẹ con, điều trị Methadone cho toàn thể cộng đồng; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các hoạt động can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV như cung cấp bơm kim tiêm và bao cao su cho người dân có nhu cầu. Đảm bảo cơ sở vật chất, nhân lực và các yếu tố khác để đáp ứng tư vấn xét nghiệm, công tác giám sát dịch, xét nghiệm sàng lọc, xét nghiệm khẳng định và phục vụ điều trị HIV/AIDS theo quy định. Duy trì và nâng cao chất lượng chương trình điều trị HIV/AIDS, chương trình Lao/HIV tại các huyện, xã chất lượng chương trình điều trị nghiện các các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone... Nhưng quan trọng hơn hết vẫn là sự quan tâm nhiều hơn của cấp ủy, chính quyền các cấp; sự phối kết hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể, đặc biệt là sự thay đổi về nhận thức của các tầng lớp nhân dân, tránh sự kỳ thị, phân biệt đối xử trong cộng đồng. Có như vậy các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS mới được triển khai hiệu quả trong những năm tiếp theo./.
Thanh Tâm